فهرست مطالب
مزایای آموزش مبتنی بر بازی برای کودکان
هنگامی که بحث بازیهای آنلاین مطرح میشود ذهنیت والدین معمولا این است که این بازیها همیشه برای کودکان مضر هستند، اما این امر تنها به نوع بازی و آنچه قرار است کودکان از بازی بیاموزند بستگی دارد. دلایل مختلفی وجود دارد که نشان میدهد آموزش مبتنی بر بازی برای کودکان مفید است و به بهبود یادگیری و رشد آنها کمک میکند. با این حال، قرار نیست کودکان برای یادگیری خود تنها به رایانه متکی باشند. در ادامه اهمیت آموزش مبتنی بر بازی برای کودکان را بیشتر بررسی میکنیم.
آموزش مبتنی بر بازی چیست؟
برای شناخت مزایای آموزش مبتنی بر بازی برای کودکان، ابتدا باید بدانیم که یادگیری مبتنی بر بازی (GBL) به چه معنا است. بر اساس اعلام انجمن EdTechReview، آموزش مبتنی بر بازی نوعی بازی است که با بروندادهای یادگیری همراه است و معمولا برای ایجاد تعادل بین موضوع گیمپلی (محیط بازی) و توانایی بازیکن در بکار بردن موضوع در دنیای واقعی طراحی میشود.
یکی از مواردی که آموزش مبتنی بر بازی را به یکی از موثرترین روشهای آموزش برای کودکان تبدیل میکند این واقعیت است که این نوع آموزش باعث تشویق کودکان و ایجاد انگیزه در آنها برای یادگیری میشود زیرا آنها هدفی در پیش رو خواهند داشت.
(مثلا جمعآوری امتیاز، رسیدن به مراحل بالاتر، و غیره) که باید به آن برسند. این امر به نوبه خود به آنها کمک میکند از طریق آزمایش و تمرین رفتارهای جدید چیزهای جدیدی یاد بگیرند.
با اینکه آموزش مبتنی بر بازی معمولا با موضوعاتی مانند ریاضی و علوم مرتبط است، اما میتواند در موضوعات دیگری نظیر تاریخ، هنر، انگلیسی و غیره نیز پیادهسازی شود زیرا هدف اصلی از آموزش مبتنی بر بازی رسیدن به اهداف خاص یادگیری است، صرفنظر از اینکه این اهداف به دانش یا مهارتها تعلق داشته باشند یا به نگرشها.
همچنین لازم است که بین بازیوارسازی (gamification) و آموزش مبتنی بر بازی تمایز قائل شویم. عناصر بازیوارسازی (گیمیفیکیشن) در بازیها یا فعالیتهای آموزش مبتنی بر بازی وجود دارند و شامل امتیازات، دستاوردها، نشانها، و تابلوی امتیازات میشود.
آموزش مبتنی بر بازی چه مزایایی دارد؟
مهمترین مزیت آموزش مبتنی بر بازی بهبود یادگیری و رشد کودک به منظور رسیدن به اهداف خاص است. آموزش مبتنی بر بازی مزایای دیگری نیز به همراه دارد که عبارتند از:
– کمک به تفکر استراتژیک و حل مسئله
یکی از مزایای مهم یادگیری مبتنی بر بازی این است که به کودکان در شناخت نحوه حل مسائل و تفکر استراتژیک کمک میکند. کودکان از طریق بازی نحوه یادگیری از اشتباهات را میآموزند. این رویکرد به عنوان موثرترین روش در سنین پایینتر تلقی میشود.
کودکان در هنگام بازی برای حل مسئله و رفتن به مرحله بعدی باید قبل از انجام حرکت بعدی کاملا فکر کنند، بنابراین همیشه قبل از وقوع شرایط به آن فکر میکنند. این موضوع خصوصا زمانی اهمیت پیدا میکند که در زندگی واقعی منعکس میشود زیرا کودکان خلاقانه و خارج از چارچوب فکر کرده و خواهند دانست که چگونه برای مسائلی که ممکن است با آن مواجه شوند به طور منطقی راهحل پیدا کنند.
– آشنایی با رایانهها
یکی از مهمترین مواردی که در مورد آموزش مبتنی بر بازی باید در نظر گرفت این است که این نوع آموزش، کودکان را به فناوری نزدیکتر کرده و به آنها کمک میکند تا نحوه استفاده از رایانه را در سطحی نزدیکتر درک کنند. این صرفا به معنی آشنایی کودکان با رایانه نیست، بلکه آنها دنیای اینترنت را نیز شناخته و با وبگردی، نام کاربری (یوزرنیم)، رمز عبور (پسورد) و گشتوگذار در اینترنت نیز آشنا میشوند.
– رشد برخی مهارتهای شخصی
بسته به بازیای که کودک انجام میدهد مهارت خاصی وجود دارد که کودک قطعا آن را یاد خواهد گرفت. به عنوان مثال، بازیهایی وجود دارد که از کودک میخواهند اعداد را جمع کرده و محاسبات را انجام دهد. این بازیها به نوبه خود مهارتهای کودک را در زمینه ریاضیات افزایش خواهند داد. همچنین بازیهایی وجود دارد که در آنها لازم است کودک نقشهها را بخواند. این نوع بازیها نیز به درک کودک از نقشهها و چگونگی خواندن آنها کمک میکنند.
هر بازی هدف خاص خود را دارد و این تنها به بازیهای رایانهای مربوط نمیشود. حتی بازیهایی که کودکان در کنار دوستان یا خانواده خود انجام میدهند (مانند لگو یا پازل) نیز به کودکان کمک میکنند با دیگران همکاری کرده، منطقی فکر کرده و برای موانعی که با آنها روبرو میشوند راهحلهایی پیدا کنند.
– ایجاد انگیزه در کودکان برای یادگیری
کودکان عاشق هدایت کردن و پیشگام شدن هستند. کودکان دوست ندارند به آنها دیکته کنیم که چه کاری انجام دهند، یا چگونه و کی آن را انجام دهند. یکی از مزایای آموزش مبتنی بر بازی این است که همیشه بچهها را تشویق به یادگیری میکند زیرا در این بازیها آنها کسانی خواهند بود که هدایت میکنند و پیشقدم میشوند. کودکان در بازیهای آموزشی کسانی هستند که تلاش میکنند، انتخاب میکنند، ایدههای خود را آزمایش میکنند، مهارتهای خود را تمرین میکنند و در نهایت یا برنده میشوند و یا بازنده. وقتی بچهها همه این کارها را به تنهایی انجام میدهند در نهایت به مرحلهای میرسند که میتوانند زندگی خود را اداره کنند و در مورد آن مسئولیت بیشتری داشته باشند.
– افزایش هماهنگی دست و چشم
یکی دیگر از مزیتهای مهم آموزش مبتنی بر بازی که ممکن است خیلیها از آن غاقل باشند افزایش هماهنگی دست و چشم است. وقتی کودکان از طریق استفاده از چشم و دست خود اقدام به یادگیری میکنند (مثلا استفاده از دسته بازی یا صفحهکلید و موس) هماهنگی بین دستان و چشمان آنها افزایش مییابد زیرا در حالی که روی صفحه تمرکز میکنند باید از دستان خود برای کلیک و انجام اقدامات لازم استفاده کنند.
با نگاهی کلی به موضوع و سنجش اهمیت آموزش مبتنی بر بازی برای کودکان باید بگوییم که این یادگیری مزایای زیادی به همراه دارد. مزایایی که میتواند با افزایش مهارتهای شخصی، یادگیری مطالب آموزشی یا افزایش مهارتهای جسمی آنها همراه باشد. آکادمی یاسان از پیشگامان استفاده از بازی های به روز در بحث یادگیری کودکان است .