فهرست مطالب
متمرکز کردن حواس کودکان به کلاس درس و یا مسائل دیگر که نیاز به تمرکز کودک دارد برای والدین و معلمان بسیار سخت شده است. برخی والدین نگران این موضوع هستند که این عدم تمرکز کودکان در آینده ی آنها نیز آثار منفی برجای بگذارد؛ در این مقاله به چرایی این موضوع میپردازیم و به معرفی 5 گام برای افزایش تمرکز کودکان در موقعیت های مختلف میپردازیم .
چرا تمرکز کودکان در مدرسه بهم میریزد؟
تمرکز کودکان به راحتی به هم میریزد و افزایش تمرکز کودکان از سری مسائل دشوار است. اما ما واقعاً نمی‌توانیم آنها را به دلیل به هم ریختن تمرکزشان سرزنش کنیم، می توانیم؟ از این گذشته، هنوز مسائل بسیاری وجود دارد که آنها همچنان تجربه نکرده اند. به همین علت تعداد زیادی از محرک هایی که با آنها مواجه می‌شوند، برای آنها تازگی است. چنین مسائلی تمرکز کودکان در یادگیری را با مشکل مواجه می‌کند. بنابراین صرف نظر از اینکه آنها به طور طبیعی هیجانی هستند یا نه، حفظ توجه کودک به یک موضوع و یا مسئله خاص برای مدت معینی میتواند برای او بسیار مفید باشد. حفظ توجه کودکان به یک مسئله خاص تنها با افزایش تمرکز کودکان امکان پذیر است.
افزایش تمرکز کودکان و در حالت کلی تمرکز در کودکان به خصوص در کلاس درس جزء دغدغه‌های مهم برای والدین است. در حال حاضر، در زمینه برخورد با کودکان خردسال، ویژگی‌هایی مانند حواس پرت بودن جای نگرانی ندارد. بلکه امری طبیعی است. می‌توان چنین ادعا نمود که عدم تمرکز در کودکان خردسال حتی مورد انتظار است. اما وقتی کودکان مجبور به رفتن به مدرسه شوند، قضیه قدری پیچیده‌تر می‌شود. مسئله رفتار با کودکان در مدرسه یک بازی بسیار متفاوت است. از آنها انتظار می‌رود که بنشینند، (نسبتا) ساکت باشند و مهمتر از همه روی درس فعلی تمرکز کنند (ما می‌دانیم گفتنش آسان تر از انجام دادن است.) برخی از کودکان در تمرکز بیشتر از سایر کودکان مشکل دارند. اما فراموش نکنید تمرکز مانند ماهیچه است. هر چه بیشتر از آن استفاده کنیم و از آن کار بکشیم، قوی‌تر خواهد شد.
بنابراین اگر در افزایش تمرکز کودکان روی موضوعات خاص یا پروژه‌های مرتبط با مدرسه مشکل دارید، نگران نباشید. راه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید به آنها کمک کنید تمرکز خود را حفظ کنند.
5 گام مهم برای افزایش تمرکز کودکان
افزایش تمرکز کودکان از مهمترین اصولی است که کودکان را برای آینده آماده می‌کند. تقویت تمرکز کودکان و آماده‌سازی آنها برای آینده امری راحت است. البته اگر به 5 گامی که در ادامه مطلب به آنها پرداخته می‌شود توجه کنید:
- یک برنامه کاری تنظیم کنید
- به آنها بیاموزید که چگونه امور مهم و پر اهمیت را به اتمام برسانند
- بگذارید کدنویسی را امتحان کنند
- رشد شناختی را با بازی/فعالیت های سرگرم کننده تحریک کنید
- کودکان را به مشارکت در فعالیت‌های حل مسئله تشویق کنید
برای افزایش تمرکز کودکان یک برنامه کاری تنظیم کنید
گاهی اوقات، بهترین راه برای افزایش تمرکز کودکان، مدیریت زمان است. بچه ها معمولاً وقتی درگیر اموری هستند که از آن لذت می‌برند به گذر زمان توجه نمی‌کنند. از سوی دیگر، آنها همچنین می‌توانند بی وقفه برای اتمام کاری که علاقه‌ای به انجام آن ندارند، لحظه شماری کنند. کودکان 4 تا 5 ساله معمولاً می‌توانند بین 5 تا 20 دقیقه روی عملی خاص متمرکز شوند. محاسبه زمان دقیق میزان تمرکز آنها روی یک موضوع خاص به عوامل مختلفی بستگی دارد، مانند محیطی که آنها در آن هستند و فعالیتی که انجام می‌دهند. نکته این است که بچه‌ها – به خصوص بچه‌های خردسال – هنوز درک صحیحی از زمان ندارند. غیرمنصفانه است که از آنها انتظار داشته باشیم برنامه‌های خود را مدیریت کنند.
با این 5 نکته بی نظیر زمان کودکانتان را مدیریت کنید
برای کمک به افزایش تمرکز کودکان روی تکالیف مدرسه، برنامه درسی‌اش را خودتان در دست بگیرید. با تعیین زمانی معین برای انجام یک فعالیت (فقط یک فعالیت)، او از انجام امور چند وظیفه‌ای معاف کنید. برای مثال کودک فقط میتواند کاربرگ‌های ریاضی را ظرف مدت پانزده دقیقه انجام دهد. پس از آن، او ممکن است برای ده یا پانزده دقیقه دیگر تایمی را برای تماشای فیلم، بازی و غیره در تبلت اختصاص دهد. پس از استراحت کوتاه، او بیست دقیقه فرصت دارد تا دوباره روی برگه‌های ریاضی خود کار کند. اگر زودتر تمام شود، باید زمان باقی مانده را برای مرور تمرینات ریاضی حل شده و یا مطالعه پیشرفته صرف کند.
با افزایش تمرکز کودکان، او ایده‌های بهتری از نحوه برنامه‌ریزی انواع فعالیت‌ها خواهد داشت. بنابراین نیازی نخواهد بود که روی تمامی فعالیت‌های آن نظارت کنید. اما در حالی که کودکان همچنان بی تجربه و تأثیرپذیر هستند، دخالت در مدیریت وقت آنها میتواند به آنها کمک کند تا روی فعالیت‌های مربوط به مدرسه‌شان متمرکز شوند.
به آنها بیاموزید که چگونه امور مهم و پر اهمیت را به اتمام برسانند
افزایش تمرکز کودکان روی یک موضوع خاص برای رشد کودک بسیار اهمیت دارد. یکی از دلایلی که کودکان نمی‌توانند روی یک فعالیت خاص تمرکز کنند این است که ممکن است از انجام آن می‌ترسند و یا حس می‌کنند که در مورد انجام آن تحت فشار قرار دارند. در مورد تکالیف مدرسه، بی‌انگیزگی کودکان ممکن است با عدم علاقه آنها به یک ماده درسی خاص (و یا موضوعی که برایشان دشوارتر است) مرتبط باشد. این ترس ناشی از عدم اعتماد به نفس و/یا فقدان انگیزه میتواند منجر به بی‌علاقگی عمومی نسبت به فعالیت‌های مشابه شود و بر توانایی آنها برای تمرکز بر موضوعات مرتبط در آینده تأثیر بگذارد. برای جلوگیری از انسداد ذهنی و عدم تمرکز در کودکان، به او بیاموزید که چگونه وظایف بزرگ و ترسناک را به فعالیت‌های کوچکتر و قابل کنترل‌تر تقسیم کند.
به عنوان مثال، یک مقاله یک صفحه‌ای را می‌توان به چندین پروژه کوچکتر و ساده‌تر تقسیم کرد: تحقیق، طرح ریزی کلی، نگارش بدنه مقاله و در نهایت بررسی سریع. برای کسب نتایج بهتر فعالیت‌های ساده شده را به کمک به یک برنامه تنظیم شده با یکدیگر ادغام کنید. به جای اینکه فرزندتان را مجبور کنید دو ساعت پشت میز بنشیند تا یک انشای یک صفحه‌ای را تمام کند، این روش را امتحان کنید: از آنها بخواهید ده تا پانزده دقیقه را صرف تحقیق یا مرور یادداشت‌هایشان در مورد آنچه می‌خواهند در مقاله بگنجانند صرف کنند. سپس اجازه دهید ده دقیقه استراحت کنند.
پس از آن، آنها پانزده دقیقه دیگر فرصت دارند تا طرح اولیه را ترسیم کنند. به غیر از متن آغازین، میانه و پایانی، چه بخش‌های دیگری باید در مقاله گنجانده شود؟ به چه نکات مهمی باید در خلال مقاله پرداخته شود؟ چگونه می‌خواهند انشاء را به سرانجام برسانند؟ بعد از طرح ریزی کلی، آنها می‌توانند قبل از اینکه نگارش انشاء را کلید بزنند، استراحت دیگری داشته باشند. اکنون که در آماده‌سازی پیش‌نویس سخت‌ترین مرحله را پشت سر گذاشته اند، نگارش انشاء برایشان آسان جلوه خواهد کرد.
بنابراین، نگارش انشاء دیگر به اندازه زمانی که یک کار بزرگ بود، ترسناک نیست.
کدنویسی را برای افزایش تمرکز کودکان امتحان کنید
کدنویسی و تمرکز عملاً دست به دست هم می‌دهند و مسیر را برای افزایش تمرکز کودکان هموار می‌کنند. طراحی، نوشتن و مرتب سازی برنامه‌های کامپیوتری، مراکز یادگیری زیادی را در مغز فعال می‌کند – از جمله ناحیه‌ای که ما برای توجه و تمرکز مداوم به آن نیاز داریم. به عنوان یک فعالیت پیچیده و چند وجهی، تقریباً مشخص است که کدنویسی میتواند مهارت‌های مختلفی را در مغز توسعه دهد. تفکر انتقادی، استدلال منطقی، حافظه فعال و مهارت‌های شناختی و نرم تنها چند نمونه هستند. و بله؛ تمرکز در کودکان بخشی از آن لیست است. حتی تلاش برای انجام چند کار در حین کدنویسی تقریباً غیرممکن است. چرا که عمل کدنویسی خود از چندین ناحیه مختلف در مغز استفاده می‌کند. در حالی که مشغول نوشتن کد هستید، باید حواستان به نحوه نگارش کدها نیز باشد (به زبان برنامه‌نویسی مبتنی بر متن اشاره دارد). همچنین هنگام تعیین ترتیب خطوط در کدنویسی باید از ترتیب، علت و معلول آگاه باشید.
حتی قبل از شروع برنامه‌نویسی، باید موقعیت ارائه شده و به طور کامل آنچه از شما خواسته شده است را درک کنید (یعنی چه چیزی را باید حل کنید؟) تا بتوانید راه‌حل مناسب را بنویسید. پس از اتمام کدنویسی، بررسی، اشکال زدایی و تصحیح باید در اسرع وقت انجام شود. بنابراین، منصفانه است که بگوییم برنامه نویسی تمرینی عالی برای افزایش تمرکز کودکان است. از آنجایی که کودک عادت می‌کند برای مدت طولانی روی برنامه نویسی تمرکز کند، یاد میگیرد که توجه خود را در یک زمان روی یک فعالیت خاص متمرکز کند. هرچه بیشتر به تمرین کدنویسی بپردازند، کمتر در رابطه با انجام پروژه‌های دیگر فراتر از کدنویسی به صورت همزمان وسوسه خواهد شد.
آکادمی یاسان با تمرکز بر تقویت مهارت های نرم کودکان به آموزش برنامه نویسی به کودکان می پردازد؛ بنابراین مهارت های نرم کودکان مانند مهارت حل مسئله و خلاقیت کودکان نیز در کنار یادگیری کدنویسی تقویت می شود. این آموزش ها کودکان را برای دنیای مدرن و شغل های آینده آماده می کند .
رشد شناختی را با بازی/فعالیت های سرگرم کننده تحریک کنید
در مبحث افزایش تمرکز کودکان بهتر است به تقویت مهارت‌های شناختی نیز باید پرداخته شود. مهارت‌های شناختی یک اصطلاح عمومی است که به توانایی مغز شما برای خواندن، فکر کردن و یادگیری اشاره دارد. این اصطلاح در واقع به روش‌هایی اشاره دارد که توجه مغز شما را به خود جلب می‌کند، اطلاعات را ذخیره و نگهداری می‌کند، دلایل را پیدا می‌کند و مشکلات را حل می‌کند. از انواع مهارت‌های شناختی می‌توان به پردازش شنیداری، منطق، استدلال، توجه پایدار و توجه تقسیم شده اشاره کرد. این مهارت‌ها – یا توانایی‌ها – به کودک کمک می‌کند تا اطلاعات جدید را با انتخاب داده‌ها و توزیع آن در نواحی مناسب مغز پردازش کند. تحریک و توسعه مداوم مهارت‌های شناختی میتواند به بهبود ظرفیت یادگیری کودک کمک کند. در پی تقویت مهارت های شناختی او توانایی پردازش، تجزیه و تحلیل و درک آنچه که آموزش داده می‌شود را خواهد داشت.
به جای اینکه صرفاً آنچه را که کتاب‌ها یا معلمانشان می‌گویند حفظ کند، عملکرد شناختی توسعه یافته به آنها این امکان را می‌دهد هر مفهومی را که به آنها معرفی می‌شود، کاملاً درک کنند. این امر باعث کاهش ناامیدی در هنگام پرداختن به موضوع جدید می‌شود، که به نوبه خود آنها را تشویق می‌کند تا روی یک موضوع یا ماژول خاص تمرکز کنند.
در اینجا چند نمونه از بازی‌ها و فعالیت‌هایی که می‌توانند رشد شناختی و تمرکز در کودکان را تحریک کنند آورده شده است:
- کدنویسی/برنامه نویسی کامپیوتر
- “بازی های مغزی” مانند جدول کلمات متقاطع یا سودوکو
- برخی از بازی های رومیزی، مانند مونوپولی یا شطرنج
- بازی‌های کارت حافظه
- پازل
- ماینکرافت
کودکان را به مشارکت در فعالیت های حل مسئله تشویق کنید
افزایش تمرکز کودکان رابطه مستقیمی با توانایی حل مشکلات دارد. البته هر شخصی توانایی حل مشکلات را دارد. تنها تفاوت در این است که توانایی حل مشکلات برای شخص مورد نظر تا چه حدی توسعه یافته است. برخی افراد به طور طبیعی در آن مهارت دارند. سایر افراد تنها به این دلیل که به حل مشکلات عادت کرده اند قادر به یافتن سریع راه حل هستند. با این حال دیگران قبل از اینکه موفق به یافتن یک راه حل منطقی شوند، به زمان نیاز دارند تا با تجزیه و تحلیل موقعیت، به درک صحیحی از شرایط موجود برسند. نکته این است که همه ما قدرت تشخیص، ریشه‌یابی و یافتن راه حلی موثر برای مقابله با مسئله پیش رو را داریم. مطمئنم که می توانید تصور کنید که این مهارت برای فرزند شما بسیار ارزشمند است (هم در مدرسه و هم در خارج از خانه).
کارشناسان اذعان دارند که توسعه این مهارت میتواند به چندین مزیت دیگر نیز منجر شود: افزایش تمرکز کودکان، بهبود عملکرد تحصیلی، افزایش اعتماد به توانایی‌های خود و آمادگی شغلی – این موارد تنها چند مورد است! جدا از اینکه یکی از مهمترین و مفیدترین هاست! – توانایی مقابله با موقعیت های حاد حل مسئله نیز می تواند به تمرکز کودک کمک کند. هرچه بیشتر به تجزیه و تحلیل فعال موقعیت ها، حفظ اطلاعات و تصمیم گیری های مهم عادت کنند، بیشتر یاد می گیرند که چگونه توجه خود را به یک کار اختصاص دهند. علاوه بر این، آنها بیشتر یاد می‌گیرند که چگونه از آن کار تا زمانی که کامل نشده است دست نکشند. تمرکز و سرسختی در این مورد دست به دست هم می دهند. امتناع آنها از حل نشدن مشکل به آنها کمک می‌کند تا تمرکز کنند.
بسیاری از فعالیت‌های حل مسئله متناسب با سن کودکان جهت افزایش تمرکز کودکان وجود دارد. از آنها می توان به بازی های آنلاین یا اپلیکیشن های متنوع اشاره کرد کودکان قادر خواهند بود به صورت رایگان (یا با هزینه بسیار کم) به آنها دسترسی داشته باشند. همچنین کتاب‌های کار فیزیکی و کاربرگ‌هایی وجود دارد که مشکلات عمدی را برای بچه‌ها به تصویر می‌کشد.
در اینجا چند فعالیت دیگر وجود دارد که به افزایش تمرکز کودکان کمک می کنند:
- کدنویسی/برنامه نویسی کامپیوتر: برنامه نویسی تماما در مورد حل مشکلات است. ابتدا باید بفهمید که چگونه کامپیوتر را وادار به انجام کاری کنید که می خواهید. این مفهوم کد است. سپس، باید کد واقعی را بنویسید. اگر با برنامه نویسی آشنا هستید، میدانید که کد نوشته شده در اولین بار به ندرت کامل می‌شود. احتمالاً پر از اشکال خواهد بود! بنابراین باید بفهمید که چه اشکالی دارد و چگونه آنها را برطرف کنید. برنامه نویسی برای بچه ها یک راه عالی برای عادت دادن کودکان به مواجهه و حل کردن مشکلات جزئی است!
- بازی جنگا یا بازی‌های مشابه: اگر با بازی جنگا آشنایی دارید میدانید که کلیت برج چوبی مشکلی است که منتظر وقوع است! اما بازی جنگا از بهترین و سرگرم کننده ترین روش ها برای توسعه مهارت‌های تفکر انتقادی، حل مسئله و حتی آگاهی فضایی است! بچه‌ها باید بدانند که کدام بلوک‌ها برای بیرون کشیدن امن هستند. همچنین آنها باید بدانند که چگونه برج را در نوبت بازیکنان حریف خراب کنند.
- بازی‌های کارتی: انواع بازی های کارتی برای بازی با کودک تهیه کنید. در خلال خرید و بازی با کودک به کمک کارت های بازی، او را از بازی های ساده به سمت بازی‌های پیچیده سوق دهید. بازی با کارت راه حلی برای جلب نظر کودک است!
برای افزایش تمرکز کودکان جنبه پولی را در تمامی بازی حذف کنید. سپس خواهید دید که همه این بازی‌ها به فعالیت‌های لذتبخشی تبدیل می‌شوند که می‌توانند به بچه‌ها نحوه شمارش، استراتژی و تطبیق را در همان لحظه بیاموزند.
نتیجه گیری
خب! حالا شما اطلاعات زیادی در مورد افزایش تمرکز کودکان دارید. اطلاعات در قالب پنج فعالیت توصیه شده برای کمک به تمرکز فرزندتان در مدرسه برایتان ارائه شد.
جمع بندی سریع:
- یک برنامه کاری تنظیم کنید
- به آنها بیاموزید که چگونه امور مهم و پر اهمیت را به اتمام برسانند
- بگذارید کدنویسی را امتحان کنند
- رشد شناختی را با بازی/فعالیت های سرگرم کننده تحریک کنید
- کودکان را به مشارکت در فعالیت های حل مسئله تشویق کنید
افزایش تمرکز کودکان مثل یک ماهیچه است. مهم نیست که چقدر در ابتدا “ضعیف” به نظر میرسد، استفاده مداوم و آموزش میتواند آن را تقویت کند. آنچه مهم است تعهد و ثبات است. فقط به یاد داشته باشید که فرزند شما سرعت خاص خود را دارد و مهم است که همیشه با آن سرعت با او ملاقات کنید. عجله‌کردن یا مجبورکردن آنها به پیشرفت با سرعتی غیر از سرعت خودشان، می تواند بیشتر از اینکه مفید باشد مضر واقع شود.
همیشه صبور باشید؛ آنها را در نهایت به بالاترین حد تمرکز خواهند رسید!
منبع : Codakid
