فهرست مطالب
پیشرفته شدن ابزارآلات دیجیتال نه‌تنها بر دنیای تجارت و بازرگانی تأثیر گذاشته است بلکه حوزه آموزش را نیز تغییر داده است. آموزش و یادگیری برنامه نویسی توسط کودکان معمولی (همچنین آموزش برنامه نویسی به کودکان معلول) باعث میشود تا بتوانند مشکلات پیش روی خود را به‌راحتی حل کنند. علم برنامه نویسی کامپیوتر با سرعت هرچه تمام در حال گسترش و پیشرفت است. بنابراین هر چه سریع‌تر باید شرایط مناسبی برای آموزش برنامه نویسی به کودکان معلول به وجود آورد. بنابراین باید منابع مفید و به روزی در دسترس هنرآموزان قرار بگیرد.
آموزش برنامه نویسی به کودکان معلول زمانی تحقق می یابد که برنامه آموزشی منعطف و همه گیر باشد. این موضوع باعث می شود تا همه افراد با هر شرایطی که دارند، بتوانند از برنامه آموزشی استفاده کنند. همان‌طور که می‌دانید؛ دانش‌آموزان مختلف، دارای نیازها، توانایی‌ها و الگوهای یادگیری متفاوتی هستند. نحوه تدریس شما به‌عنوان یک معلم کدنویسی، باید به‌گونه‌ای باشد که همه دانش‌آموزان (با هرگونه تفاوت و اختلافی) مطالب را متوجه شوند. شما می‌توانید برای این کار، روش‌های تدریسی مختلفی را امتحان کنید و بهترین آن را الگو کار خود قرار دهید.
موانع آموزش برنامه نویسی به کودکان معلول
امروزه زیر‌ساخت مناسبی برای آموزش برنامه نویسی به کودکان معلول وجود ندارد. همچنین متاسفانه در دنیای امروز، اکثریت (کودکانی که اختلالات یادگیری ندارند) نسبت به اقلیت (کودکان معلول) همواره اولویت دارند.
شرایط به‌گونه‌ای است که بسیاری از والدین مجبور هستند برای آموزش برنامه نویسی به کودکان معلول خود، آنها را در مدارس استثنائی ثبت‌نام کنند. همچنین منابع و کتب کمک‌آموزشی نیز برای کودکان معمولی تألیف شده است و کودکان معلول قادر به استفاده از آنها نیستند. همین امر باعث میشود تا آموزش و یادگیری کودکان معلول به تعویق بیفتد و در برخی موارد حتی به متوقف شدن آن نیز منجر میشود.
نحوه تدریس آموزگار باید مطلوب و اصولی باشد. آموزگاری که به کودکان آموزش می‌دهد؛ باید درباره ی موانع یادگیری کودکان معلول(اختلالات جسمی، روان‌شناختی و…) آگاهی لازم را داشته باشد. آگاه باشید که ممکن است کودکانی با اختلالات متفاوت و متنوعی در کلاس باشند(به این دلیل است که می‌گوییم باید آموزش همه‌جانبه باشد). این موضوع باعث میشود تا با دانستن آنها، آموزگار بتواند مطلب را به‌صورت کامل به کودکان تفهیم کند.
طبق قانون “آموزش افراد دارای معلولیت (IDEA)”، در سال‌های 2018 و 2019، قریب به 7.5 میلیون دانش‌آموز معلول در مدارس دولتی آمریکا مشغول به تدریس بوده‌اند. ( تعداد دانش آموزان معلول محصل در مدارس ایران در سال 97، 148 هزار نفر بوده است ) اکثر این دانش‌آموزان، درگیر اختلالات تَکَلُم، اُوتیسم و… بوده‌اند. بسیاری از اختلالات بر قدرت یادگیری کودک اثر می‌گذارد و باعث میشود تا کودک در زمینه پردازش و به‌خاطر سپردن اطلاعات دچار ضعف شود. همچنین این امر باعث میشود تا کودک در یادگیری و آموزش از سایر کودکان عقب بماند. بنابراین باید برای آموزش برنامه نویسی به کودکان معلول بهترین اقدامات صورت بگیرد.
5 مورد از رایج‌ترین اختلالات و موانع یادگیری
در اینجا به بررسی موانعی می‌پردازیم که آموزش برنامه نویسی به کودکان معلول را دچار اختلال می‌کند.
- دیسکالکولیا: این مشکل باعث میشود تا کودک در برخورد با مسائل ریاضی مانند شمارش، گروه‌بندی اعداد، تخمین و اندازه‌گیری دچار ضعف شود.
- دیسلِکسیا: دیسلِکسیا یا خوانش‌پریشی، مهارت خواندن و درک مطلب کودک را هدف قرار می‌دهد.
- دیس گرافی: دیس گرافی یا نوشتار پریشی بر نحوه خوانا نوشتن کلمات تأثیر می‌گذارد و آنها را دچار اختلال می‌کند.
- ADHD: این بیماری به بیش‌فعالی و عدم تمرکز کودک بر روی یک مطلب خاص منجر میشود و باعث میشود که مُدام، حواس کودک پرت شود.
- دیسپراکسی: این اختلال باعث میشود تا دست و چشم کودک معلول هماهنگی خوبی با هم نداشته باشند. این امر سبب میشود تا عملکرد روزانه کودک با موانع متعددی روبه‌رو شود.
نحوه آموزش برنامه نویسی به کودکان معلول باید اصولی و قانون‌مند باشد
آموزگاری که سعی در آموزش برنامه نویسی به کودک معلول را دارد؛ باید نهایت حس مسئولیت‌پذیری را داشته باشد. همچنین آموزش برنامه نویسی به کودکان معلول باید با حساسیت بالایی انجام شود و در این زمینه از منابع و امکانات صحیح بهره برده شود. آموزگار باید میزان توانایی کودک معلول در زمینه‌های مختلف(میزان تمرکز، درجة یادگیری، نحوه استدلال، مهارت‌های خواندن و…) را در نظر بگیرد. این کار باعث میشود تا یادگیری کودک افزایش یابد.
برای مثال اگر یک کودک مبتلا به بیش‌فعالی، در کلاس نمی‌تواند بر روی یک موضوع (که به آن علاقه ندارد) تمرکز کند. آموزگار باید به گونه ای آموزش دهد که او نیز ترغیب به یادگیری شود. از طرف دیگری اگر کودکان آموزش و یادگیری کدنویسی را جالب و سرگرم‌کننده می‌دانند؛ پس آموزگار باید سعی کند که این جو را برای آنها حفظ نماید. اگر کودکی به نحوه تدریس آموزگار واکنش نشان نداد؛ آموزگار باید روشی را انتخاب کند که کودک جذب آموزش و تدریس او (آموزگار) شود. اما ممکن است کودکانی با اختلالات متفاوتی در کلاس باشند. بنابراین آموزش باید به نحوی باشد که هر جنبه از اختلالات را پوشش دهد. به‌طور مشابه اگر کودکان مبتلا به اُوتیسم به کدنویسی علاقه داشته باشند و تحت آموزش صحیح قرار بگیرند؛ می‌توانند در این زمینه پیشرفت کنند. آنها می‌توانند الگوریتم‌ها را نگارش کنند و خطاها را در کمترین زمان تشخیص دهند. این پیشرفت تا جایی ادامه پیدا می‌کند که آنها می‌توانند در زمینه طراحی وب‌سایت، اپلیکیشن و… بسیار موفق شوند.
در واقع آموزش برنامه نویسی به کودکان معلول زمانی امکان‌پذیر است که از امکانات و شرایط مطلوبی(نحوه آموزش صحیح) استفاده شود. آموزش صحیح هم زمانی عملی می شود که آموزگار، کودک را به نحوی اصولی و حساب شده، تشویق به یادگیری و آموزش کند.
جمع بندی پیرامون موضوع “آموزش برنامه نویسی به کودکان معلول“
در بالا درباره آموزش برنامه نویسی به کودکان معلول صحبت کردیم. همچنین باید بدانید که کودکان معلول، با وجود علاقه، می‌توانند مبانی علم کامپیوتر و برنامه نویسی را بهتر یاد بگیرند. علاقه جز مهم‌ترین عناصر سوق دهنده این کودکان به سمت قله‌های پیشرفت است. اگر کودک معلول شما به کدنویسی علاقه نداشته باشد، شروع کار برای آنها بسیار سخت خواهد بود و ادامه دادن آموزش غیرممکن خواهد بود. علاوه بر علاقه، منابع و دوره‌های کدنویسی مفید و باکیفیت نیز در روند آموزش برنامه نویسی به کودک معلول، کمک‌کننده خواهند بود.
امروزه اکثر منابع و دوره‌های آموزشی منطبق بر نیازهای کودکان معلول برنامه‌ریزی شده است تا آنها بتوانند بدون مشکل، از این منابع استفاده کنند. همچنین دوره‌های آموزشی نیز بدون هیچ‌گونه محدودیتی در اختیار کودکان معلول می‌باشند.
منبع: codemonkey
