وضعیت بازارکار و درآمد برنامه نویسان در ایران

شغل برنامه نویسی یکی از مشاغل پرکاربرد در دنیای امروزی است. برنامه نویسی کاربرد بسیار وسیعی دارد و از آن می‌توان در بیشتر کسب و کارها جهت بهبود عملکرد و تسریع در انجام امور استفاده کرد. به طور معمول برنامه نویسان در تمام دنیا درآمد خوبی دارند. شغل برنامه نویسی در کشور ایران نیز نسبت به دیگر مشاغل درآمد بالاتری دارد. برنامه نویسی در حوزه های متنوعی کاربرد دارد که درآمد آنها با یکدیگر متفاوت است.

در سال‌های اخیر با توجه به بازار کار شغل برنامه نویسی در کشور ایران، استقبال از رشته مهندسی کامپیوتر افزایش یافت و در واقع افراد بسیار زیادی به دنبال تحصیل در رشته های مرتبط با برنامه نویسی هستند. پاندمی کرونا نیز اهمیت کسب و کارهای آنلاین و برنامه نویسی را به همگان نشان داد. افراد دیگری نیز هستند که در رشته های دیگری تحصیل کرده و با شرکت در دوره های آموزشی به عنوان برنامه نویس مشغول به کار می شوند.

برنامه نویس‌ها می‌توانند در یک شرکت مشغول به کار شوند یا در منزل پروژه ها را به صورت فریلنس انجام دهند. بازار کار شغل برنامه نویسی در ایران بسیار مناسب است و آینده روشنی برای این شغل در ایران وجود دارد. برنامه نویسان این شغل درآمد بالاتری نسبت به عموم جامعه دارند و می توانند به راحتی با گرفتن پروژه در منزل نیز درآمد خود را افزایش دهند.

تمام نرم افزارهایی که شما استفاده می کنید حاصل کدهایی هستند که الگوریتم ها و محاسبات پیچیده ای را انجام می دهند. برنامه نویس ها برای حل یک مشکل یا آسان تر کردن یک فعالیت برنامه خاصی را با استفاده از کنار هم قرار دادن کدها می نویسند. به طور مثال یک نرم افزار حسابداری با ذخیره دقیق دیتا و انجام محاسبات پیچیده کارهای مالی و حسابداری را آسان می کند.

وضعیت کنونی شغل های برنامه نویسی در ایران

شغل برنامه نویسی در ایران همزمان با پاندمی کرونا رشد زیادی داشت. بیشتر افراد با پی بردن به اهمیت کسب و کارهای آنلاین به سمت استخدام نیروهای برنامه نویس رفتند. یک برنامه نویس متخصص برای تغییر شغل نسبت به بقیه کارمندان زمان بسیار کمتری را صرف می کند. امروزه بیشتر شرکت ها به دنبال استخدام برنامه نویسان متخصص در حوزه های مختلف هستند. همچنین به دلیل تخصصی بودن این شغل، استخدام به وسیله پارتی و آشنا در آن جایگاهی ندارد و شما طبق رزومه و مصاحبه به صورت عادلانه در یک شرکت استخدام می شوید.

ارتقای شغلی و افزایش درآمد در شغل برنامه نویسی مسیر مشخص و روشنی دارد. شما می توانید با کار کردن در شرکت های مختلف تجربیات خود را افزایش دهید. به طور معمول یک برنامه نویس به جای مدارک تحصیلی، با تجربیات کاری و نمونه کارهایش ارزیابی می شود. شرکت در پروژه های بزرگ و فعال می تواند باعث ایجاد یک رزومه قوی برای شما شود. برنامه نویس باید قابلیت روبه رو شدن با چالش های مختلف را داشته باشد و بتواند در زمان ایجاد مشکل تصمیمات سریع و مناسبی بگیرد.

مزایای شغل برنامه نویسی

شغل برنامه نویسی نیز مانند اکثریت مشاغل مزایا و معایب خاص خود را دارد. برنامه نویسی یک شغل مطمئن است که به نسبت دیگر مشاغل درآمد بالایی نیز دارد. به دلیل تخصصی بودن شغل برنامه نویسی اعتماد به نفس شما افزایش یافته و جایگاه اجتماعی بالاتری را دریافت می کنید. برنامه نویسی می تواند به راحتی با شرایط محیطی تطبیق پیدا کند. در پاندمی کرونا برنامه نویسان از افرادی بودند که نه تنها شغل خود را از دست ندادند؛ بلکه با افزایش تقاضا در این دوران درآمد بیشتری نیز کسب کردند.
یکی از مهم ترین مزایای برنامه نویسی امکان کار از منزل است و به خاطر این مزیت شما می توانید با شرکت های سراسر دنیا همکاری کنید. همچنین یک برنامه نویس می تواند پروژه های دیگری را در کنار کار اصلی خود انجام دهد و درآمد ماهیانه خود را افزایش دهد.

آینده شغل برنامه نویسی

سرعت پیشرفت تکنولوژی به گونه ای است که برنامه نویسان نیز باید همزمان با آن دانش خود را ارتقا دهند. هر روزه استفاده از تلفن های همراه، سیستم های کامپیوتری، نرم افزارها و … افزایش می یابد و نیاز دنیا به دانش و تخصص برنامه نویسان افزایش می یابد. زبان های برنامه نویسی به صورت دائمی در حال به روزرسانی هستند و این به روز رسانی باعث خلاصه تر شدن کدها و آسان تر شدن یادگیری آن ها می شود. هوش مصنوعی با کمک برنامه نویسان رو به پیشرفت است؛ اما نمی تواند در همه زمینه ها جایگزین تخصص برنامه نویسان شود.

ممکن است به جای زبان های برنامه نویسی متنوع، دنیا به سمت یک زبان برنامه نویسی واحد برود که توانایی انجام هر کاری را دارد. با توجه به زندگی ماشینی این شغل در آینده نیز جایگاه خاص خود را خواهد داشت و مانند بسیاری از مشاغل فیزیکی به هیچ عنوان در معرض از بین رفتن نیست. یک برنامه نویس برای ماندن در این بازار فقط نیاز به ارتقای دانش و تخصص خود و رشد همزمان با پیشرفت علم برنامه نویسی در دنیا را دارد.

موارد تغییر برنامه نویسی در آینده

در آینده به طور احتمالی کدها کوتاه تر و ساده تر می شوند؛ به طور مثال اگر در حال حاضر نیاز به ده هزار خط کد برای نوشتن یک برنامه موبایل وجود دارد، ممکن است این تعداد به هزار خط برسد. برای نوشتن یک وبسایت در حال حاضر باید حداقل به دو زبان برنامه نویسی مسلط باشید؛ اما در آینده احتمالا با یک زبان برنامه نویسی می توانید تمام نیازمندی های خود را برطرف کنید.

انواع شغل‌های برنامه‌نویسی

همانطور که گفته شد، شغل برنامه نویسی، در عصر حاضر در ایران و جهان طرفداران زیادی پیدا کرده است. تفاوت در انواع زبان‌های برنامه نویسی و استفاده جداگانه آن‌ها در هر شغل، باعث متنوع شدن شغل‌های برنامه نویسی و بیشتر شدن شاخه‌های این درخت بزرگ برنامه نویسی شده است. اکنون که با شغل برنامه نویسی تا حدودی آشنا شده‌اید، زمان آن رسیده است تا با انواع این مشاغل آشنا شوید. در اصل تعداد دسته بندی‌های بسیاری می‌توان برای این مشاغل درنظر گرفت، به طور مثال یک نوع دسته بندی انواع شغل برنامه نویسی را می‌توان به شرح زیر عنوان کرد:

برنامه نویسان فریلنسری

یک برنامه نویس فریلنسری یا آزادکار، بدون اینکه به یک سازمان یا کسب و کار و شرکت مشخص متعهد شود، فعالیت حرفه‌ای و تخصصی خود را برای مجموعه‌های مختلف انجام می‌دهد و بسته به نیاز و پروژه‌های در دسترس، کارفرمای خود را تغییر می‌دهد. در واقع این افراد در شغلشان، رئیس خود هستند.

برنامه نویسان غیرفریلنسری

همانگونه که انتظار می‌رود، این افراد، برخلاف فریلنسران، با استخدام و متعهد شدن به شرایط و قوانینی در یک سازمان، کسب و کار و یا شرکت مشخصی به صورت دورکاری، پاره وقت و یا تمام وقت به کار در زمینه تخصصی خود، به عنوان مثال برنامه نویسی پایتون، مشغول می‌شوند.

اما در گونه دیگر دسته بندی برای انواع شغل‌های برنامه نویسی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود. در ادامه با ما همراه باشید.

برنامه نویس وب

از پردرآمدترین و محبوب‌ترین مشاغل برنامه نویسی، می‌توان به برنامه‌نویسان وب می‌باشد. یک برنامه نویس وب مسئولیت طراحی و توسعه وب سایت‌ها را بر عهده دارد. نحوه عملکرد و ظاهر و یک وب‌سایت برآیند زحماتی است که یک توسعه دهنده وب متقبل می‌شود. درواقع از جمله وظایف این افراد رسیدگی به ظاهر، عملکرد و ارزیابی سایت قبل از انتشار آن است تا مطمئن شوند که سایت مورد نظر استانداردهای لازم را دارد. پس از انتشار سایت نیز، بر عملکرد مستمر سایت نظارت می‌کنند و هر گونه مشکل فنی را عیب یابی می‌کنند.

اساساً سه برنامه نویس وب وجود دارد. توسعه‌دهندگان وب Front-End، که روی ساخت بخشی از وب سایت که کاربر می‌بیند، تمرکز می‌کنند. در واقع این افراد استاد HTML ،CSS و جاوا اسکریپت هستند. همچنین توسعه‌دهندگان وب Back-end، که روی بخش پشت صحنه وب سایت کار می‌کنند و درنهایت توسعه‌دهنده Full Stack که قادر به انجام هر دو مورد هستند.

برنامه نویس موبایل

این شغل پرتقاضاترین شغل‌های برنامه نویسی می‌باشد. در این شغل وظیفه فرد، تست، توسعه و پشتیبانی از اپلیکیشن‌های موبایل تحت پلتفرم اندروید و iOS می‌باشد. شخص شاغل در این زمینه، انتخاب‌های متفاوت و مسیرهای زیادی برای کسب درآمد دارد، می‌تواند برای اندروید یا iOS برنامه نویسی کند و یا حتی می‌تواند برنامه‌های کاربردی، بازی‌ها یا کدهایی را برای سیستم‌عامل‌ها بنویسد. برنامه نویس موبایل نسبت به هدف خود باید به فکر یادگیری زبان‌های برنامه‌نویسی Objective-C یا سوییفت (Swift) برای برنامه‌نویسی iOS و جاوا برای اندروید باشد.

طراح سایت

در حالی‌ که برنامه‌نویسان وب بروی ساخت یک وب‌سایت تمرکز می‌کنند، طراحان سایت هستند که در وهله اول ظاهر و بدنه اصلی وب‌سایت را ایجاد می‌کنند. این افراد وظیفه طراحی و ساخت وب سایت برای بهترین تجربه کاربری را دارند. در واقع طراحان تجربه کاربری (UX) باید به HTML ،CSS و جاوا اسکریپت مانند یک توسعه دهنده فرانت‌اند مسلط باشند. همچنین این افراد باید به ابزارهای طراحی مانند Adobe Illustrator مهارت داشته باشند.

برنامه نویس کامپیوتر

در این شغل، فرد باید برنامه‌های کامپیوتری را بنویسد و انواع خطاها و چالش‌ها را پشت سر بگذارد تا بتوانند بهترین برنامه کامپیوتری را منتشر کنند. در واقع وظیفه اصلی این افراد، نوشتن کد، رفع اشکالات و در نهایت ایجاد نرم‌افزار کامپیوتری است. این افراد مسائل و مشکلات پیچیده را به مسئله‌های کوچک اما مستقل تقسیم می‌کنند تا بتوانند به واسطه متدهای برنامه نویسی آن‌ها را آسان‌تر حل کنند. از رایج‌ترین زبان‌های برنامه نویسی که برنامه نویسان کامپیوتر باید به آن‌ها مسلط باشند می‌توان به زبان برنامه نویسی جاوا، جاوا اسکریپت و #Microsoft C اشاره کرد.

برنامه نویس بازی

از جمله وظایف برنامه نویس بازی، طراحی و پیاده‌سازی بازی‌های ویدئویی برای رایانه‌ها، موبایل، بازی‌های آنلاین و کنسول‌های بازی است. این افراد برای ماهر بودن در این شغل باید به موارد زیر تسلط کافی را داشته باشند:

• الگوریتم‌ها و زبان‌های برنامه نویسی مختلف
• برنامه نویسی گرافیک و صدا
• قوی بودن پایه گرافیک کامپیوتری و طراحی نرم افزار
• بروز بودن به هنگام انجام پروژه‌های جدید
• برنامه نویسی هوش مصنوعی برای شخصیت‌های غیربازیکن در بازی

برنامه نویس نرم افزار

از دیگر شغل‌های برنامه نویسی، می‌توان به برنامه نویسان نرم‌افزار اشاره کرد که برنامه‌های نرم‌افزاری کاربردی را برای انواع سیستم‌های کامپیوتری، موبایل و تبلت طراحی و ایجاد می‌کنند. این شغل نیز جز پردرآمدترین و محبوبان مشاغل برنامه نویسی است. این شغل مناسب افرادی است که ذهنی خلاق دارند و دوست دارد با دیگران همکاری کند تا ایده‌های بالقوه را به بالفعل تبدیل کنند. از جمله رایج‌ترین زبان‌های برنامه نویسی که این افراد باید به فکر یادگیری آن باشند، عبارتند از: پایتون، جاوا اسکریپت و جاوا.

درآمد برنامه نویسی در ایران

درآمد شغل برنامه نویسی در ایران به عوامل مختلفی وابسته است. از بین این عوامل می توان به سابقه کار، میزان مهارت، شهر، سن و مواردی از این دست اشاره کرد. این که شما در چه حوزه‌ای از برنامه نویسی فعالیت می‌ کنید نیز بر روی درآمد شما تاثیر می گذارد. برنامه نویسی می تواند در جهت طراحی سایت، طراحی اپلیکیشن، طراحی سیستم های ارتباط با مشتری و … انجام شود.

نوع شرکتی که در آن مشغول به کار می شوید نیز به طور مستقیم بر درآمد برنامه نویس در ایران تاثیر می گذارد. به طور معمول شرکت هایی که یک محصول برای فروش دارند نسبت به شرکت ‌های دیگری که خدمات ارائه می دهند حقوق بیشتری به برنامه نویسان پرداخت می کنند. یک برنامه نویس در طول سال‌ های متوالی حقوق یکسانی ندارد و با توجه به مسیر پیشرفت و ارتقای دانش خود افزایش حقوق خواهد داشت.

برنامه نویس ها به جز استخدام در یک شرکت خاص و دریافت حقوق ثابت می توانند از طریق انجام پروژه نیز کسب درآمد کنند. برخی از افراد به جای سپردن پروژه خود به شرکت ها ترجیح می دهند با یک شخص همکاری کنند. در شرکت های برنامه نویسی درآمد یک پروژه بین افراد زیادی تقسیم می شود؛ اما برای برنامه نویس هایی که به صورت فریلنسر کار می کنند، این درآمد به صورت کامل به شخص برنامه نویس می رسد. برنامه نویس ها می توانند ایده های خود را نیز به عنوان استارتاپ پیاده سازی کرده و از آن کسب درآمد کنند. هیچ محدودیتی برای تعداد پروژه های انجام شده توسط یک برنامه نویس وجود ندارد.

پردرآمدترین شغل های برنامه نویسی

در حال حاضر پایتون یکی از پردرآمدترین زبان های برنامه نویسی در دنیاست. وبسایت هایی مانند یوتیوب و پینترست با استفاده از زبان برنامه نویسی پایتون به وجود آمده اند. از پایتون در داده کاوی و هوش مصنوعی نیز استفاده می شود. به طور کلی این زبان برنامه نویسی کاربردهای وسیعی دارد و می توان بدون گذراندن پیش نیاز آن را یاد گرفت.

برنامه نویسان اپلیکیشن نیز با توجه به رشد روزافزون استفاده از تلفن های همراه درآمد بالایی دارند. تمامی اپلیکیشن های که افراد با استفاده از گوشی اندروید و آیفون خود از آن ها استفاده می کنند به وسیله این برنامه نویس ها نوشته می شوند. فردی که به زبان های برنامه نویسی مربوط به اپلیکیشن ها تسلط دارد، می تواند با سمت توسعه دهنده اپلیکیشن موبایل در یک شرکت استخدام شود یا یک برنامه موبایل نوشته و آن را در گوگل پلی، اپ استور، بازار یا مایکت منتشر کند.

موارد شغل های برنامه نویسی

برنامه نویس های کامپیوتر افرادی هستند که کدهایشان را با هدف ایجاد برنامه ها و نرم افزارهای کامپیوتری می نویسند. به طور مثال ورد، پاورپوینت و اکسل حاصل تلاش برنامه نویسان کامپیوتر هستند. توسعه دهندگان وب شاخه دیگری از برنامه نویس ها هستند که وظیفه آنها ایجاد وب سایت هایی است که بر روی دستگاه های کامپیوتر، تبلت و موبایل به خوبی نمایش داده می شوند و  از نظر امنیتی نیز قابل قبول هستند.

توسعه دهندگان نرم افزار نیز برنامه نویس هایی هستند که نرم افزارهایی مانند برنامه های حسابداری تولید می کنند تا دیگر مشاغل بتوانند کارهای خود را به راحتی و بدون خطا انجام دهند. توسعه دهندگان نرم افزار موبایل نیز برنامه هایی را برای استفاده در تلفن های همراه اندروید و آیفون تولید می کنند. شاخه های برنامه نویسی و کاربردهای آن  ها به صورت دائمی در حال پیشرفت هستند و نمی توانیم فردی را پیدا کنیم که تا کنون از برنامه نویسی در زندگی روزمره خود استفاده نکرده باشد. این ایجاد نیاز باعث افزایش تقاضا برای مشاغل در این زمینه می شود.

پس از اینکه شغل برنامه نویسی و زبان مورد نظر را انتخاب کردید باید درباره پیش نیاز یادگیری این زبان برنامه نویسی تحقیق کنید. به طور مثال شما می توانید به صورت مستقیم یک زبان برنامه نویسی مانند PLC را بیاموزید و وارد بازار کار شوید. در بخشی مانند طراحی وب برای یادگیری یک زبان برنامه نویسی چندین پیش نیاز وجود دارد که باید ابتدا به سراغ یادگیری آنها بروید. کلاس های آموزشی برنامه نویسی در آموزشگاه های آزاد و فنی حرفه ای های بیشتر شهرها برگزار می شود. اگر به کلاس های حضوری دسترسی ندارید می توانید از دوره های آموزشی آنلاین استفاده کنید. این دوره های آنلاین حتی به صورت رایگان نیز در دسترس هستند. برای آموزش برنامه نویسی برای بزرگسالان به صورت آنلاین می توانید از وبسایت های ایرانی مانند فرادرس، راکت و .. استفاده کنید.

بهترین سن برای شروع برنامه نویسی

هیچ زمانی برای شروع شغل برنامه نویسی دیر نیست. بهتر است برای یادگیری برنامه نویسی به صورت تخصصی کمی با زبان انگلیسی آشنا باشید؛ اما این موضوع نباید باعث منصرف شدن شما از یادگیری برنامه نویسی شود. بطوریکه در حال حاضر کودکان همزمان و یا حتی پیش از یادگیری و تسلط به زبان مادری خود، به یادگیری یکی از زبان های برنامه نویسی بلوکی (Block coding) میپردازند تا در آینده برای ورود به زبان های برنامه نویسی دشوارتر آماده باشند.

 زبان های برنامه نویسی به مرور زمان به روزرسانی شده و گاهی به صورت کامل تغییر می کنند. یک برنامه نویس باید فردی به روز باشد و دانش خود را به صورت منظم با ترندهای برنامه نویسی جهانی  ارتقا دهد. تقویت مهارت زبان انگلیسی یکی از راه های سرعت بخشیدن به یادگیری دانش برنامه نویسی است.

چگونه کودکان برنامه نویسی یاد بگیرند؟

برنامه نویسی کودکان، با تلاش های آکادمی یاسان در سال های اخیر و الگوگیری این آکادمی از نمونه های مطرح و موفق خارجی وارد ایران شد و این آکادمی در سالیان اخیر به عنوان آکادمی پیشرو در زمینه آموزش برنامه نویسی به کودکان مطرح شده است. دانش آموزان فارسی زبان از سراسر جهان می توانند با شرکت در دوره های آنلاین برنامه نویسی آکادمی یاسان به یادگیری برنامه نویسی از سطوح مقدماتی تا پیشرفته بپردازند.