فهرست مطالب
در پست قبل، با عنوان کلاس‌های آنلاین، در خصوص اهمیت کلاس‌های آنلاین، نکات کلیدی موفقیت در این کلاس‌ها و شیوه برقراری ارتباط با سایر شرکت‌کنندگان در این دوره‌ها آشنا شدیم. در این پست قصد داریم تا با شیوه‌های بهبود تعامل شاگردان در کلاس آنلاین آشنا شویم:
زمانی که صحبت از کلاس‌های آنلاین می‌شود، تالارهای گفتمان نقش اساسی در برقراری ارتباط و تعامل شاگردان را ایفا می‌کنند. شرکت‌کنندگان از طریق این رسانه، ایده‌های خود را به اشتراک می‌گذارند، با یکدیگر تعامل می‌کنند، سوالات و موارد مبهم مرتبط با محتوی درس را برطرف می‌کنند، پیشنهادات خود را ارائه می‌دهند و در این فرآیند نکات بسیاری را فراخواهند گرفت.
به عنوان مدرسِ کلاس‌های آنلاین، شما مسئولیتِ تسهیل فرآیند یادگیری شاگردان را از طریق این رسانه‌ها خواهید داشت و این نکته که شما چگونه گفتمان و بحث‌های شاگردان را سمت و سوق می‌دهید از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به علاوه شما نباید مباحثات را به حال خود رها کنید، بلکه میبایست جایگاه خود را به عنوان مدرس و ناظر بر این گفتمان‌ها حفظ نمایید.
تمامی این عوامل بر روی تجربیات یادگیری شاگردان تاثیر به سزایی را خواهند داشت، در نتیجه برای تبدیلِ این محیط به یک فضای تعاملی سازنده، نکاتی را باید مد نظر قرار دارد که در اینجا تعدادی از این موارد را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
به تمامی شاگردان پاسخ دهید:
برای شاگردان، پست گذاشتن در تالارهای گفتمان که تعداد زیادی از شاگردان حضور دارند، بسیار رعب انگیز به نظر خواهد رسید. شما به عنوان مربیِ کلاس‌های آنلاین، باید محیط بسیاردوستانه‌ای را برای شرکت‌کنندگان فراهم کنید، و شاگردانی را که در تالارها پاسخ می‌دهند و یا پست‌هایی را به اشتراک می‌گذارند، تشویق نمایید.
شما باید به صورت بسیار دقیق و موشکافانه‌ای هر یک از تکالیف و پست‌ها را بررسی کنید و پاسخ سازنده‌ای را به هر یک از آن‌ها بدهید. هرگز قضاوت‌های خود را در پاسخ‌های خود دخیل نکنید و برای مثال با واژه‌هایی مانند “درست” یا “غلط” پاسخ ندهید، زیرا این موضوع باعث می‌شود که نه تنها همان شاگرد بلکه سایرین نیز از بیان نظرات و ایده‌های خود منصرف شود و همین موضوع مشارکت آن‌ها را کاهش خواهد داد.
شاگردان باید بدانند که با یک مربی فعال، دارای رویکرد و بسیار مشتاق درس می‌خوانند. به دلیل عدم وجود رابطه‌های دیداری (که در کلاس‌های حضوری وجود دارد)، شما مستلزم هستید که تلاش مضاعفی داشته باشید، تا به شاگردان این احساس را بدهید که شنیده می‌شوند و تحت نظارت مربی هستند.
دستورالعمل‌های مشخصی را به شاگردان بدهید:
شکایت کردن و ناراحتی در مورد ضعیف بودن پست‌های به اشتراک گذاشته شده در تالارهای گفتمان بسیار آسان است، اما یک لحظه با خود فکر کنید که دستورالعمل‌هایی که به دانش‌آموزان داده بودید تا چه حد دقیق و قابل درک بوده اند.
ایجاد و طراحی دستورالعمل‌های مشخص و جذاب بسیار مهم است، زیرا که در روند مشارکت صحیح دانش‌آموزان تاثیرگذار خواهد بود: از تعداد کلمات گرفته تا مهلت ارسال تکالیف، فرم و شیوه نوشتاری شما و پارامترهای نمره‌دهی همگی دارای اهمیت هستند.
همچنین شما باید از قبل تمامی انتظارات خود را به دانش‌آموزان اطلاع دهید تا بر اساس آن روند فعالیت خود را دنبال کنند، به علاوه ارائه مثال‌ها و نمونه‌هایی نیز می‌تواند این فرآیند و انتظارات را برای دانش‌آموزان شفاف‌تر نماید.
دانش‌آموزان را به چالش بکشید:
بهترین شیوه برای آموزش بهتر به شرکت‌کنندگان مطرح کردن سوالات درست است. در حالی که سوالات چند گزینه‌ای جایگاه خودشان را دارند، اما سوالات پیچیده و عمیق‌تر دیگری هم هستند که دانش‌آموزان را واقعا به چالش می‌کشد و می‌توانند به عمق مسائل رفته و همچنین بر روی مهارت‌های تفکر نقادانه کار کنند.
در نتیجه دقت کنید که جلسات آنلاین شما دارای سوالاتی با پایان باز باشد، تا بتواند شاگردان را به مباحثه‌ای پویا در محیط تالارهای انجمن سوق دهد، جایی که آن‌ها می‌توانند دیدگاه‌های منحصر به فرد خود را به اشتراک بگذارند و آن‌ها را با دلایل محکم توجیه کنند. این روند باعث می‌شود تا سطح هیجان‌انگیزی دوره بالاتر رفته و به هر یک از شرکت‌کنندگان اجازه می‌دهد تا با دیدگاه‌های متفاوت و جدیدی آشنا شوند.
مسئولیت‌هایی را به شرکت‌کنندگان اختصاص دهید:
به جز پاسخ دادن به سوالاتی که توسط مربی مطرح می‌شود، شاگردان باید در تالارهای گفتمان نیز با یکدیگر تعامل داشته باشند. یکی از راه‌های ایجاد این تعامل سازنده تخصیص نقش‌ها و مسئولیت‌هایی به دانش‌آموزان است تا حضور و فعالیت آن‌ها افزایش یابد. برای مثال شما می‌توانید یکی از دانش‌آموزان را تعیین کرده و از او بخواهید که در انتهای بحث‌ها، خلاصه‌ای از آن را ارائه داده و در آن نکات کلیدی را بیان کند. یا برای نمونه یکی از شاگردان مسئول عنوان کردن ایده‌های مخالف با ایده‌های دیگران باشد تا از این طریق طوفان مغزی و ایده‌های جدیدی شکل گیرد.
به علاوه میبایست این نقش‌ها را در طول هر هفته به افراد مختلفی تخصیص داد تا هر یک از افراد در آن مشارکت داشته باشند. به این شیوه شاگردان می‌توانند بیشتر درگیرِ بحث‌ها شوند و احساس بهتری را از ارتباط موثر با دیگر شاگردان پیدا کنند.
گروه‌های کوچکی را ایجاد کنید:
ایجاد گروه‌های کوچک از میان تمامی شرکت‌کنندگان و درخواست مشارکت از آن‌ها، می‌تواند ایده بسیار خوبی باشد. زمانی که تعداد کمتری از افراد درگیر مباحثه‌ای می‌شوند، هر یک از افراد فرصت بیان ایده‌های خود را پیدا می‌کنند و منجر به مباحثه‌ای عمیق‌تر خواهد شد تا اینکه تعداد زیادی از افراد با تعداد بی‌شماری از ایده‌ها در مباحثه حضور داشته باشند و در انتها هم موضوع اصلی گفتمان از دست برود.
در نتیجه در تالارهای گفتمان، شاگردان خود را به تعداد ۵ یا ۶ نفر تقسیم کنید تا بتوانید مباحثات متمرکزتری داشته باشید و سطح بالاتری از مشارکت و تعاملات را به دست آورید.
مخاطب خود را مشخص کنید:
یکی از نواقص حضور و فعالیت مربیان در تالارهای گفتمان این است که آن‌ها صریح و مستقیم صحبت نمی‌کنند، زیرا اغلب آن‌ها صرفا یک سوال یا موضوع را در تالار به اشتراک می‌گذارند و بعد از تمامی دانش‌آموزان می‌خواهند تا به آن پاسخ دهند، یا در موارد دیگر از آن‌ها می‌خواهند تا به یکدیگر پاسخ دهند.
در حالی که برای داشتن روابط سازنده در تالار، مربی نه تنها باید سوال را مطرح کند بلکه باید شخص پاسخ دهنده و مهلت زمانی پاسخ به سوال را نیز تعیین کند.
سوالات خود را هدفمند انتخاب کنید:
در بیان سوالات خود به جای اینکه بگویید “نظر شما چیست؟” از واژگان دیگری استفاده کنید که باعث می‌شود افراد را به فعالیت و چالش وادار شوند، برای مثال کلماتِ “توصیف کنید، توضیح دهید، پیدا کنید یا مقایسه کنید” جایگزین مناسبی خواهند بود.
برای مثال اگر می‌خواهید نظرات افراد را درباره متنی بپرسید می‌توانید از سوالات زیر استفاده کنید:
– ۳ جمله در متن که شما را شگفت‌زده کرده است، بیان کنید و علت آن را بنویسید.
– سه جمله در متن که با عقاید شما تناقض دارند، را بیان کنید و دلیل آن را بنویسید.
مطرح کردن سوالاتی که فقط یک جواب دارند باعث می‌شود تا بعد از اینکه یک دانش‌آموز پاسخ صحیح را داد، برای دانش‌آموزان دیگر، پاسخی برای مطرح کردن باقی نماند .
