فهرست مطالب
1- طبقه بندی ربات ها بر اساس مکانیزم و تعامل آن ها با محیط:
در پست ساخت ربات با چگونگی فعالیت رباتها آشنا شدیم. در این پست میخواهیم به چگونگی طبقهبندی ربات های آموزشی اشاره کنیم:
رباتها را میتوان بر اساس محیطی که در آن فعالیت میکنند، طبقهبندی نمود (مطابق شکل 1).
شکل 1: طبقهبندی رباتها بر اساس مکانیزم و تعامل آنها با محیط
بیشترین تمایز رباتها در رباتهای پویا و ایستا میباشد. این دو نوع از رباتها محیط کاری کاملا متفاوتی دارند و در نتیجه نیازمند توانمندیهای کاملا متفاوتی خواهند بود. رباتهای ایستا در بیشتر مواقع رباتهای صنعتی هستند و در محیطهای کاملا از پیش تعریف شده ،که برای فعالیت رباتها تعبیه شدهاند، فعالیت میکنند. رباتهای صنعتی وظایف تکراری مشخصی مانند جوش دادن یا رنگ کردن قطعات ماشینها در کارخانه را بر عهده دارند. با پیشرفت حسگرها و دستگاههای تعاملیِ انسان – ربات، رباتها در محیطهایی که دارای کنترل کمتری هستند، قابل استفاده شده اند، (برای مثال رباتهایی که در محیط اتاقهای جراحی که نیاز به دقت بالایی دارند، استفاده میشوند).
بر خلاف رباتهای ایستا، رباتهای پویا میتوانند در محیط حرکت کنند و وظایفی را در محیطی بزرگ و غیر قابل پیش بینی اجرا کنند. آنها باید با وضعیتهایی که از قبل به طور دقیق شناخته شده نیستند و در طول زمان تغییر میکنند، سر و کار داشته باشند. همچنین این محیطها میتوانند موجودیتهای غیر قابل پیش بینی مانند انسان و حیوان را داشته باشند. نمونهای از این رباتها، ربات جاروبرقی یا اتومبیلهای بدون سرنشین و خودکار میباشد.
همچینین تفاوت دیگر میان رباتهای پویا و ایستا در وضعیت قرار گیری آنها در محیط میباشد. رباتهای ایستا بر روی جایگاهی ثابت بر روی زمین قرار گرفتهاند و میتوانند موقعیت خود را بر اساس حالت درونی از پیش تعریف شده، محاسبه نمایند، در حالی که رباتهای پویا باید به درک خود از محیط با استفاده از حسگرها اتکا کرده، و موقعیت خود را در محیط محاسبه نمایند.
سه محیط اصلی برای رباتهای پویا وجود دارد که نیازمند اصول طراحی متفاوت چشم گیری هستند، زیرا در مکانیزم حرکتی با یکدیگر تفاوت دارند: آبی (اکتشافات زیر آب)، زمینی (ماشینها)، هوابرد (پهبادها).
2- طبقهبندی رباتها بر اساس حوزه مورد کاربرد:
رباتها میتوانند بر اساس حوزه مورد نظر که میخواهیم از آنها استفاده کنیم و وظیفهای که باید اجرا کنند، قابل طبقهبندی هستند.
شکل 2: طبقهبندی رباتها بر اساس حوزه مورد کاربرد
اولین طبقه در این دستهبندی، رباتهای صنعتی میباشند که در بالا توضیح داده شدهاند. دومین طبقه رباتهای خدماتی هستند که به انسانها در انجام وظایفشان کمک میکنند و میتواند در بر گیرنده کارهای خانه مانند جاروبرقی کشیدن، حمل و نقل مانند اتومبیلهای بدون سرنشین و خودکار باشد. رباتهای آموزشی زیر مجموعهای از رباتهای خدماتی هستند، که در پست (ساخت ربات) به دو نمونه از آن اشاره شده است. رباتهای دفاعی مانند پهبادهای شناسایی و رباتهای پزشکی برای استفاده در اتاقهای عمل جراحی، آموزش پزشکی و توانبخشی قابل استفاده هستند. این موارد نمونههایی از رباتها هستند که نیازمند حسگرهای پیشرفته هستند و دارای تعامل بیشتری با کاربر میباشند.
شکل 3: نمونهای از رباتهای صنعتی بر روی خط تولید کارخانه
شکل 4: یک ربات پویا با قابلیت جداسازی علفهای هرز
ربات های آموزشی (Educational Robots):
آیا میدانید ربات های آموزشی چگونه میتوانند به پیشرفت فرزندان شما کمک کنند؟
ربات های آموزشی دانشآموزان را قادر میسازند، تا در هر سنی بتوانند با دانش رباتیک و برنامه نویسی آشنا شده و این دانش را افزایش دهند، و همزمان با آن برخی دیگر از مهارتهای شناختی را نیز یاد بگیرند. این رباتها به صورتی طراحی شدهاند که دانشآموزان را از سنین پایین به صورت کاملا تعاملی با رباتیک و برنامه نویسی آشنا کنند.
در خصوص کودکان کمتر از 7 سال و دانشآموزان مقطع ابتدایی، رباتهای آموزشی به آنها کمک میکنند تا بتوانند به آسانی ربات را برنامه نویسی کنند، به طوری که قادر باشد وظایف متعددی را انجام دهد. رباتهای پیشرفتهتر و البته گران قیمتتر برای دانشآموزان مقطع دبیرستان و بالاتر نیز وجود دارد. نکته حائز اهمیت این است که پیچیدگی رباتها و برنامه نویسی آنها بر اساس مقطع سنی کاملا قابل تغییر و تطبیقپذیری میباشد.
چگونه رباتها به دانشآموزان کمک میکنند؟
ربات های آموزشی به فرزندان ما کمک میکنند تا در حین بازی، تفکر رایانشی را به دست بیاورند. تفکر رایانشی یکی از اساسیترین مهارتهای شناختی در حوزه تفکر ریاضیاتی میباشد.
علاوه بر تفکر رایانشی، مزیت دیگر ربات های آموزشی، یادگیری مفاهیم ابتدایی برنامه نویسی به فرزندانمان میباشد، که روز به روز بر اهمیت آن افزوده میشود.
در شکل زیر میتوانید سایر مهارتهایی که فرزندان بعد از آموزش با رباتها به دست میآورند، را مشاهده نمایید:
رباتهای تیمیو و همستر نمونههایی از رباتهای آموزشی هستند که امروزه در بسیاری از مدارس مورد استفاده قرار میگیرند.