اسکرچ چیست ؟

اسکرچ چیست؟ زبان برنامه نویسی اسکرچ در واقع یک زبان برنامه نویسی کامپیوتری به همراه یک جامعه آنلاین است. در واقع اسکرچ یک زبان برنامه نویسی Visual می باشد. ویژال به معنای گرافیکی، دیداری و یا بصری می باشد. در اسکرچ دستورات تایپ نمی گردند، بلکه این دستورات به نوع تصویری می باشند که آنها را با Drag&Drop در زیر یکدیگر می گذاریم. در نهایت با این نوع قرارگیری یک برنامه تولید می گردد. در واقع به این گونه از کدنویسی (یعنی به کار بردن دستورات به مدل بلوک)، blockly programming گفته می شود. برنامه نویسی در اسکرچ به صورت برنامه نویسی بلوکی می‌باشد که دانش‌آموزان باید از بین این بلوک های (بلاک‌) آماده بلوک های مدنظر را انتخاب کرده و المان های مورد نیاز را پیاده سازی کنند.

سازندگان زبان برنامه نویسی اسکرچ این برنامه را در سال 2007 توسط تیمی در Media Lab یا آزمایشگاه رسانه در کالج MIT با رهبری آقای Mitchel Resnik که هدف از تولید آن تقویت تفکر محاسباتی کودکان می‌باشد، تولید نمودند. اسکرچ (Scratch) در زبان فارسی کاری است که بوسیله یک دی جی صورت می پذیرد. نرم افزار اسکرچ با الهام گرفتن از زبان لوگو Logo در سال 2003 تولید شده و به آن Scratch 1 نام نهادند. نسخه 2 اسکرچ در سال 2013 تولید شد. اسکرچ 2 بعلاوه ورژنی که بر روی رایانه نصب می گردد، به یک ورژن آنلاین هم مجهز بود. اسکرچ 3 که در سال 2019 وارد بازار شد، با زبان جاوا اسکریپت و کتابخانه های آن نوشته شده بود. البته همانند تمام نسخه های اسکرچ قبلی آنلاین هم بود. زبان برنامه نویسی اسکرچ یک زبان با یک رابط بصری ساده است که در برنامه نویسی کودکان برای ساخت بازی ها و انیمیشن ها به کار می رود.

با نرم افزار اسکرچ کودکان می‌توانند با بهره‌گیری از خلاقیت خود پروژه‌های متنوع چندرسانه‌ای از قبیل انیمیشن، داستان، بازی و … بسازند و این پروژه‌ها را با دوستان خود به اشتراک بگذارند. یکی از دلایل مهم گسترش اسکرچ در سراسر جهان، پشتیبانی نرم افزار اسکرچ از 70 زبان و همچنین رایگان بودن خدمات این نرم افزار است؛ از سال ۲۰۰۷ تا کنون هزاران نفر در سرتاسر دنیا چیزی بیشتر از ۶ میلیون پروژه ساخته و با یکدیگر در وب سایت دانشگاه MIT به اشتراک گذاشته‌اند.

دانش آموزان جوان مفاهیم اساسی برنامه نویسی را با ایجاد انیمیشن ها و بازی های رایانه ای با شخصیت های تعاملی یاد می گیرند. این دوره یک پایه مبتدی در برنامه نویسی ایجاد می کند که می توان آن را در سایر زبان های پیشرفته استفاده نمود.
زبان برنامه نویسی اسکرچ یک زبان برنامه نویسی بصری براساس بلوک می باشد. اسکرچ با زبان هایی که دستورات را به صورت مکتوب و سنتی و با کمک علائم روی صفحه کلید تایپ می کنند، متفاوت است. دستورات در اسکرچ به شکل بلوک های رنگارنگ می باشد. در نتیجه کاربران قادر هستند با چینش این بلوک ها بر روی یکدیگر، برنامه هایی به نام کلاس اسکرچ بسازند.

تقویت مهارت با یادگیری اسکرچ

تاثیراتی که زبان برنامه نویسی اسکرچ بر مهارت های فردی کودکان میگذارد چیست؟ یادگیری اسکرچ تفکر محاسباتی و مهارت های حل مسئله کودک را ارتقا می دهد و یک روش ایده آل برای افزایش خلاقیت در کودکان می باشد. به علاوه استفاده از آن به پرورش مهارت‌های کار با ابزارهای فناوری اطلاعات کمک می‌­کند. هنگامی که کودکان با ابزارهای برنامه نویسی مانند Scratch کار کرده و اقدام به ساخت پروژه‌ها و برنامه‌های چندرسانه‌ای مورد علاقه خود می‌کنند به طور ضمنی و تدریجی روش صحیح تفکر منطقی را فرا می‌­گیرند. این امر با استفاده از مفاهیم متداول و رایجی که در زبان‌های برنامه نویسی وجود دارد اتفاق می‌­افتد. برخی از این مفاهیم در جدول زیر آورده شده است.

مفاهیم موجود در اسکرچ چیست؟

تأثیر یادگیری اسکرچ بر کودکان

تاثیر یادگیری اسکرچ چیست؟ کاربرد اسکرچ چیست؟ یکی از بهترین روش‌های تشویق دانش‌آموزان به کسب مهارت است. در این عصر تکنولوژی و رشد روز افزون الکترونیک و ابزارهای دیجیتال نیاز است. کودکان از سنین پایین شروع به یادگیری برنامه نویسی کنند. کشورهای توسعه یافته از سنین پایین و در مدارس آن‌ها را تشویق به یادگیری برنامه نویسی می‌کنند. یادگیری برنامه نویسی اسکرچ صرفاً برای این نیست که کودکان به طور حرفه‌ای برنامه نویس شوند. جامعه تنها به برنامه نویس نیاز ندارد اما یادگرفتن اسکرچ تاثیر زیادی بر روی آن‌ها دارد. داشتن ذهن خلاق، پایداری و یادگیری نحوه برطرف کردن مشکلات، کارگروهی و موارد دیگری ویژگی‌هایی به فرد می‌دهد که در همه مشاغل کارآمد است.

چرا فرزند شما باید اسکرچ را فرا بگیرد؟

بسیاری از کودکان و نوجوانان از رایانه تنها برای استفاده از برنامه‌ها و بازی‌ها بهره می‌برند، درمقابل عده‌ای از آن‌ها هستند که به عنوان سازنده و طراح، به صورت خلاقانه از رایانه استفاده می‌کنند. استفاده خلاقانه از رایانه باعث می‌شود تا دانش و سواد اساسی ساخت محتوای چندرسانه‌ای و دیجیتال در فرزندانمان تقویت شده و آن‌ها بتوانند ایده‌ها، نظرات و مطالب مورد علاقه‌ی خود را در قالب محتوای چندرسانه‌ای تولید کرده و به دیگران ارائه دهند. برنامه نویسی با استفاده از Scratch یک روش ایده‌آل برای پرورش خلاقیت و مهارت‌های حل مسئله می‌باشد. به علاوه استفاده از آن به پرورش مهارت‌های کار با ابزارهای فناوری اطلاعات کمک می‌کند.

شروع کار با زبان برنامه نویسی اسکرچ

اسکرچ یک پلتفرم مناسب جهت ساخت نرم افزارها و همین طور به اشتراک گذاری آنها می باشد. بنابراین برای شروع کار با زبان برنامه نویسی اسکرچ بایستی در دوره های آموزشی کامل در مورد مفاهیم مهمی همچون کار کردن با Sprite و Backdrop، کدهای قسمت Broadcast Messages، Sounds و کاربرد آن، حلقه ها و دستورات شرطی، کدهای قسمت Sensing به کار بردن آنها، تعریف متغیرها و کاربرد آنها، بررسی کدهای قسمت Operators، تولید بازی های دیگر شرکت نمود.
بنابراین برای آغاز کار با زبان برنامه نویسی اسکرچ، نخست احتیاج است به سایت Scratch Online Platform برویم و یک حساب کاربری اسکرچ جهت نگهداری کلاس ها و پروژه ها به طور آنلاین ایجاد نماییم. در واقع با ایجاد یک حساب کاربری هر زمان که بخواهیم می توانیم به این کلاس ها و پروژه ها دسترسی داشته باشیم. این زبان یک زبان تحت وب است که می توان به طور آنلاین نیز از آن استفاده نمود. البته ورژنی از این برنامه نیز به طور آفلاین وجود دارد، که می توان آن را نیز دانلود نمود. در واقع با درج عبارت Download Scratch در جستجوگر گوگل و انتخاب گزینه Scratch Offline Editor می توان این ورژن را دانلود و نصب نمود.

زبان برنامه نویسی اسکرچ جهت آموزش برنامه نویسی به کودکان انتخابی ایده آل می باشد. اسکرچ به دلیل فضای رنگارنگ و مطلوبی که دارد، برای یادگیری کودکان بسیار مناسب می باشد و آنها را به زبان برنامه نویسی علاقمند می نماید.

کودکان در برنامه نویسی با اسکرچ چه مفاهیمی را می آموزند؟

از یک طرف آن‌ها ریاضیات و ایده‌های محاسباتی را یاد می‌گیرند که این قابلیت در اسکرچ تعبیه شده است. زمانی که دانش‌آموزان برنامه‌ها را در اسکرچ ایجاد می‌کنند، مفاهیم محاسباتی پایه‌ای مانند تکرار و شروط را یاد می‌گیرند، آن‌ها همچنین دانشی را در خصوص مفاهیم ریاضیاتی مهم مانند مختصات، متغیرها و اعداد تصادفی به دست می‌آورند.

دانش‌آموزان به طور قابل توجهی این مفاهیم را در بافتی با معنا و انگیزشی یاد خواهند گرفت. زمانی که دانش‌آموزان در مورد متغیرها در کلاس‌های جبر سنتی آموزش می‌بینند، ارتباط شخصی کمتری با این مفاهیم را درک می‌کنند. اما زمانی که در همین خصوص در بافت اسکرچ آموزش می‌بینند، بلافاصله می‌توانند از متغیرها در مسیرهای با معنا استفاده کنند برای مثال کنترل کردن سرعت یک انیمیشن و یا دنبال کردن امتیازها در یک بازی که خودشان در حال تولید آن هستند.

زمانی که دانش‌آموزان بر روی پروژه‌های اسکرچ کار می‌کنند، در خصوص فرایند طراحی نیز اطلاعاتی کسب می‌کنند. به طور کلی، دانش‌آموز با یک ایده اولیه شروع به کار می‌کند، یک نمونه اولیه کاری را ایجاد می‌کند، آن را آزمایش می‌کند و خطاهای آن را برطرف می‌نماید، بازخوردی را از دیگران دریافت کرده و مجددا آن را اصلاح و طراحی می‌کند. این فرایند یک رویه مارپیچی خواهد بود: گرفتن یک ایده، ایجاد پروژه، که شما را به سمت ایده‌های تازه هدایت می‌کند، سپس شما را به سمت پروژه‌های تازه هدایت می‌کند و این رویه همین طور ادامه می‌یابد.

این فرآیند طراحی- پروژه ادغامی از چندین توانایی یادگیری قرن ۲۱ می‌باشد که برای موفقیت در آینده ضروری است: خلاقانه فکر کردن، به طور واضح ارتباط برقرار کردن، به صورت سیستمی تحلیل کردن، به صورت موثر همکاری کردن، به صورت مکرر طراحی کردن و به صورت مستمر یاد گرفتن.

ایجاد کردن پروژه‌ها در اسکرچ همچنین به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا سطح عمیق‌تری از روان بودن (ارتباط موثر) را با تکنولوژی‌های دیجیتالی برقرار کنند. منظور ما از روان بودن ( ارتباط موثر) چیست؟ اگر روان بودن را در زبان انگلیسی، اسپانیایی یا هر زبان دیگری در نظر بگیریم به این معنا خواهد بود که نه تنها شما باید چگونه خواندن را در یک زبان یاد بگیرید بلکه باید چگونه نوشتن را را نیز یاد بگیرید و به این معنا می‌باشد که شما باید بتوانید خودتان را با آن زبان بیان کنید.به همین صورت روان بودن با تکنولوژی دیجیتال به این معنا است که نه تنها شما باید چگونگی تعامل با کامپیوتر را بیاموزید بلکه باید خلق کردن با آن را نیز یاد بگیرید.

قطعا اکثر دانش‌آموزان برنامه نویسان حرفه‌ای نخواهند شد، همان طور که همه آن‌ها نویسنده‌های حرفه ای نخواهند شد، اما یادگیری برنامه نویسی مزایایی را برای تمامی افراد در بر خواهد داشت، به عنوان مثال دانش‌آموزان می‌توانند خودشان را صورت خلاقانه‌تر و کامل‌تر ابراز کنند. به آن‌ها کمک خواهد کرد که تفکر خلاقانه را در خودشان ایجاد کنند و رشد دهند و به آن‌ها در پیدا کردن درک بهتری از کارکرد تکنولوژی‌هایی که در هر کجای زندگی‌شان با آن رو به رو خواهند شد، کمک خواهد کرد.

کلام پایانی

با گذشت زمان مهارت برنامه نویسی و شروع یادگیری آن از سنین کمتر روز به روز از اهمیت بیشتری برخوردار می گردد. در واقع در مقاله فوق ما متوجه شدیم که زبان برنامه نویسی اسکرچ می تواند نقطه شروع مناسبی برای این یادگیری و ورود کودکان به جهان برنامه نویسی باشد. بنابراین این زبان به دلیل آموزش مفاهیم در مدل بازی وار به یادگیری هر چه سریعتر کودکان کمک دو چندانی می نماید.

برای دانلود آخرین نسخه اسکرچ ( SCRATCH 3 ) روی لینک زیر کلیک کنید :

سوالات متداول