مقالات

تاثیر نظریه بار شناختی بر یادگیری بهتر کدنویسی برای کودکان

چگونه نظریه بار شناختی می‏‌تواند به یادگیری بهتر کدنویسی برای کودکان و نوجوانان و به ویژه اسکرچ کمک کند؟

نظریه بار شناختی(cognitive load theory) تلاشی است برای کنترل باری که انسان هنگام درک یک مطلب متحمل می‌‏شود. برای اینکه بار شناختی کمتر شود، لازم است اولاً ساختار شناختی انسان (اینکه انسان چگونه می‌‏فهمد و شناخت پیدا می‌‏کند) درک شود و ثانیاً آموزش‏‌ها متناسب با این ساختار باشند.

به دو تصویر زیر توجه نمایید:

نظریه بار شناختی
نظریه بار شناختی

درک کدام تصویر راحت‏‌تر است؟ به عبارت دیگر، درک کدام تصویر فشار کمتری به مخاطب وارد می‏‌کند؟ احتمالاً تصویر اول.

به بیان ساده، نظریه بار شناختی به چنین موضوعاتی می‏‌پردازد: ما چه چیزی را بهتر و راحت‏‌تر یاد می‏‌گیریم و چرا.

نظریه بار شناختی علاوه بر اینکه در آموزش اهمیت دارد، به مهارت‌‏‏های مهم برای زندگی امروزی نیز مربوط می‏‌شود. زیرا همه ما در معرض حجم انبوه و روزافزونی از اطّلاعات هستیم. بنابراین برای اینکه در این حجم انبوه اطلاعات دچار سردرگمی، خستگی یا ناامیدی نشویم، لازم است مهارت‏‌های لازم برای مواجهه با این بار اطلاعاتی و مدیریت و کنترل آن را داشته باشیم. به همین دلیل مدیریت بار شناختی جزء مهارت‏‌های مهم و ضروری حال و آینده در نظر گرفته می‌‏شود.

درباره کاربرد نظریه بار شناختی در زمینه آموزش کتاب‌‏ها و مقالات متعددی به رشته تحریر در آمده است که از آن جمله می‌‏توان به کتاب  بارشناختی و طراحی آموزشی اشاره کرد.

نظریه بار شناختی

همچنین درباره کاربرد نظریه بار شناختی در موضوع کدنویسی کودکان و نوجوانان و به طور خاص آموزش زبان اسکرچ مطالعاتی انجام شده است. از جمله مقاله‌‏ای با عنوان “Exploring perceived cognitive load in learning programming via Scratch” در این زمینه جالب توجه است.

در این مقاله گزارشی از اندازه‏‌گیری و مقایسه بار شناختی مربوط به یادگیری هر یک از مفاهیم چهارگانه برنامه ‏نویسی شامل: توالی صحیح دستورات (sequences)، شرط ( conditions)، عملگر (operators) و حلقه (loops) ذکر شده است. بر این اساس بیشترین بار شناختی در آموزش برنامه ‏نویسی مربوط به توالی صحیح دستورات و کمترین بار شناختی مربوط به یادگیری حلقه می‌‏باشد.

همچنین بر اساس این مطالعه روشن شد که با وجود سادگی و جذابیت رابط کاربری اسکرچ، استفاده از آن برای کارهای تو در تو ساده نیست. ضمناً مسائلی که نیاز به استفاده از تعداد زیادی بلاک حرکتی (motion block) دارد، بار شناختی زیادی ایجاد می‏‌نماید.

این نکات و مطالب دیگری در مقالات مربوط به بار شناختی در آموزش برنامه ‏نویسی به آن پرداخته‌‏اند، می‏‌تواند برای معلم، مربی، تسهیل‏‌گر و طراحان دوره آموزشی بسیار مفید باشد. دانستن این که درک کدام مطالب ذاتاً دشوارتر است، یا به بیان دقیق‌‏تر بیش‌تر حافظه کاری یعنی حافظه‏‌ای که مطالب قبل از سپرده شدن به حافظه دراز مدت در آن نگهداری می‌‏شوند و به بیان فنی‌‏تر کدام مطالب بار شناختی درونی بیش‌تری ایجاد می‌‏کنند، در انتخاب شیوه‏‌های طراحی پیام آموزشی و ارائه محتوا مهم هستند.

به طور خلاصه می‌‏توان گفت اگر مطلبی ذاتاً دیر فهم و دیریاب است و حافظه موقت را زیاد درگیر می‌‏کند، یعنی بار شناختی درونی بالایی ایجاد می‏‌‏نماید، باید برای انتقال هر چه ساده‌‏تر و روان‌‏تر آن تلاش کرد. شیوه‏‌های این کار در نظریه بار شناختی مدون شده است. برای مثال می‌‏توان از مثال‌‏های حل شده یا مسائلی که بخشی از آن‎‏ها حل شده است، استفاده نمود.

مشاهده بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا